Cách xử lý khi mắc phải dị ứng thức ăn?

Dị ứng thức ăn là khi cơ thể phản ứng mạnh với một loại protein trong thức ăn. Ngay cả lượng nhỏ cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, vì vậy việc lựa chọn thực phẩm là rất quan trọng.

Dị ứng thức ăn là phản ứng miễn dịch nhận diện sai một loại thức ăn là có hại. Bệnh có thể là cấp tính hoặc mãn tính, với những biểu hiện cấp tính có thể dẫn đến hậu quả nguy hiểm.

Nguyên nhân dị ứng thức ăn là do thức ăn chứa histamin và các chất hóa học khác gây ra phản ứng miễn dịch. Những protein từ động và thực vật thường là nguồn gốc của bệnh. Điều đặc biệt là những protein này bền với nhiệt và không bị phân hủy trong dạ dày.

Dị ứng thức ăn thường bộc lộ qua những biểu hiện sau:

• Nổi mề đay, ngứa ngáy, thậm chí có thể là ngứa ran và ngứa trong miệng
• Chóng mặt, choáng, trạng thái ngất xỉu
• Thở khò khè, khó thở, nghẹt mũi
• Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn
• Sưng vùng môi, mặt, lưỡi, cổ họng và các khu vực khác trên cơ thể
• Sốc phản vệ, đây là dấu hiệu nguy hiểm đe dọa tính mạng vì tạo ra co thắt đường hô hấp, sưng cổ họng, khó thở, tụt huyết áp, bất tỉnh... nên cần được điều trị ngay lập tức.

Một số bệnh nhân có thể phát hiện các triệu chứng muộn của bệnh sau vài ngày tiếp xúc với thức ăn gây dị ứng như:

• Viêm da
• Hen phế quản
• Viêm mũi dị ứng
• Viêm xoang
• Ho dai dẳng, chảy nước mũi
• Táo bón
• Ra mồ hôi
• Giảm sự ham muốn ăn
• Sự giảm tập trung, giảm chất lượng giấc ngủ

Mức độ nặng của biểu hiện bị dị ứng thức ăn phụ thuộc vào thời gian cơ thể phản ứng với thức ăn, cơ địa của bệnh và lượng thức ăn tiếp xúc.

Những câu hỏi phổ biến từ phụ huynh là về cách chữa dị ứng thức ăn nhanh chóng hoặc trẻ bị dị ứng thức ăn nên ăn thuốc gì, tuy nhiên cho đến nay, chưa có nghiên cứu cụ thể nào đưa ra phương pháp chữa trị dị ứng thức ăn và cũng chưa có loại thuốc nào ngăn chặn phản ứng cơ thể với thức ăn.

Mặc dù vậy, vẫn có những nguyên tắc quản lý dị ứng thức ăn mà bệnh nhân cần tuân theo, bao gồm:

• Đọc kỹ thành phần trên bao bì thức ăn để đảm bảo tránh những loại thức ăn có thể gây dị ứng cho cơ thể, thường là những loại thực phẩm như sữa bò, trứng, cá, đậu phộng, đậu nành, động vật có vỏ, hạt cây, múa mì. Khi ăn ở nhà hàng hoặc nơi khác, cần hỏi rõ thành phần để tránh tiếp xúc với protein có thể gây dị ứng thức ăn.
• Tránh ăn thức ăn hỏng hoặc đã quá hạn sử dụng.
• Sử dụng thuốc tiêm chống dị ứng khi xuất hiện dấu hiệu và luôn mang theo để xử lý tình trạng bị dị ứng thức ăn.
• Bảo quản sạch sẽ dụng cụ nấu ăn để tránh nhiễm khuẩn cho trẻ.
• Thông báo với giáo viên hoặc người chăm sóc về tình trạng dị ứng thức ăn của trẻ.

Phòng tránh dị ứng thức ăn ở trẻ từ khi còn nhỏ là quan trọng vì trẻ nếu bị dị ứng thức ăn từ bé, có thể gặp vấn đề dị ứng khác khi lớn lên, như viêm da, hen phế quản. Do đó, cần phòng tránh dị ứng thức ăn ngay từ khi trẻ còn nhỏ với những biện pháp sau:

• Đặt trọng tâm cho việc cho trẻ bú mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu để giảm tác động của những chất gây dị ứng thức ăn có trong sữa mẹ.
• Trong trường hợp không có sữa mẹ, sử dụng sữa giảm nguy cơ gây dị ứng và tránh sữa bò.

• Không nên bắt đầu cho bé ăn dặm trước 6 tháng tuổi, thay vào đó, chỉ nên bổ sung thức ăn từ từ, mỗi loại một lần mỗi tuần để giảm rủi ro về dị ứng cho trẻ. Hạn chế sử dụng những thực phẩm có khả năng gây dị ứng như lòng trắng trứng, hải sản, hạt lạc cho đến khi trẻ tròn 12 tháng tuổi.
• Khi trẻ bắt đầu thời kỳ ăn dặm, hãy chọn những loại thực phẩm ít gây dị ứng như gạo và các loại củ, đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến công nghiệp như thịt lợn xông khói, thịt muối, thực phẩm có chứa chất nhuộm màu, gia vị nhân tạo.
• Khi có các dấu hiệu không bình thường, hãy nhanh chóng tìm đến dị ứng thức ăn, ngừng cho trẻ ăn loại thực phẩm đó và quan sát tình hình để đưa đến cơ sở y tế kịp thời.
• Các thực phẩm có khả năng kích thích dị ứng nên được loại trừ khỏi chế độ ăn như sữa dê thay thế sữa bò, thịt bò thay thế thịt cừu, cá hồi thay thế cá basa...
• Khi loại trừ một số thực phẩm, cần bổ sung vitamin và khoáng chất theo sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe của trẻ.

Dị ứng thức ăn là một trong những dạng dị ứng phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em. Vì vậy, hãy cẩn thận khi chọn lựa thực phẩm và khi có dấu hiệu bị dị ứng thức ăn, hãy đưa ngay đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị. Ngoài ra, không nên chờ đến khi triệu chứng dị ứng thức ăn xuất hiện, mà việc phòng tránh từ trước cũng là yếu tố quan trọng bảo vệ sức khỏe của trẻ.

\n
• \nTại sao một số người phản ứng dị ứng với hải sản?\n
\n
• \nDị ứng thức ăn ở trẻ: Những điều cần hiểu\n
\n
• \nCông dụng của việc ăn hàu biển là gì?\n
\n