Tham vấn chuyên môn cùng với Bác sĩ Huỳnh Bảo Toàn - Chuyên gia Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Minprice Nha Trang.
Bé sơ sinh thường đi phân nhiều lần trong ngày. Do đó, việc nhận biết phân của bé sơ sinh như thế nào là lý tưởng sẽ giúp bố mẹ đánh giá tốt về tình trạng sức khỏe của con.
1. Phân của bé sơ sinh như thế nào là lý tưởng?
Trong vài ngày đầu tiên sau khi chào đời, phân của bé sơ sinh có đặc điểm độc đáo. Phân này được gọi là phân su, có màu đen hoặc xanh đen, có độ nhớt. Điều này là dấu hiệu rằng hệ tiêu hóa của bé đang hoạt động bình thường. Khi bé hết phân su, phân sẽ chuyển sang màu vàng xanh. Nếu phân của bé có màu đỏ, đen hoặc trắng xám, bố mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ.
Với bé được bú mẹ toàn bộ, phân thường có cấu trúc hơi lỏng, màu vàng hoặc hơi xanh, có những hạt trắng lẻm lẻm trong phân. Cho đến khi bé ăn thức ăn rắn, cấu trúc phân có thể thay đổi (đặc hơn). Bé bú sữa công thức thì phân thường màu vàng nâu. Bé bú sữa công thức cũng đi phân ít hơn 1 - 2 lần so với bé bú mẹ, phân cũng đặc hơn và có mùi khá nồng.
Dù bé bú mẹ hay bú bình, nếu phân bé cứng và khô, điều này có thể là dấu hiệu bé không nhận đủ nước hoặc bị mất nước do sốt, bệnh tình,... Khi bé bắt đầu ăn dặm, phân cứng cũng có thể là dấu hiệu bé ăn quá nhiều thức ăn gây táo bón (ngũ cốc hoặc sữa bò) trước khi hệ tiêu hóa của bé đủ mạnh để xử lý chúng (sữa bò nguyên chất chỉ nên dành cho bé lớn hơn 12 tháng tuổi).
2. Tần suất đi phân của bé sơ sinh
Tần suất đi phân khác nhau ở từng bé. Có bé đi phân ngay sau khi ăn. Điều này là phản xạ của dạ dày, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động mỗi khi dạ dày đầy. Số lần đi phân có thể giảm khi bé ăn nhiều hơn và lớn hơn về sau.
Từ 3 - 6 tuần tuổi, một số bé bú mẹ chỉ đi phân 1 lần/tuần nhưng vẫn là điều bình thường. Điều này là do sữa mẹ loại bỏ ít chất thải rắn khỏi hệ tiêu hóa. Do đó, nếu phân vẫn mềm và bé tăng cân đều, thì không coi là táo bón.
Đối với bé bú sữa công thức, thường đi phân trên 1 lần/ngày. Nếu bé đi phân ít hơn hoặc phải rặn khi đi phân, hãy đưa bé đi kiểm tra bởi bác sĩ.
3. Những điều cần lưu ý về phân của bé
Đôi khi, màu sắc và tính chất của phân có thể thay đổi. Nếu quá trình tiêu hóa chậm lại do bé ăn thực phẩm tiêu hóa lâu, phân có thể chuyển sang màu xanh, hoặc nếu bé được bổ sung sắt, phân có thể chuyển màu nâu đậm. Nếu phát hiện bé 10 tháng tuổi hoặc bé ở độ tuổi nào có máu, nhầy hoặc nhiều nước, hãy đưa bé đi thăm bác sĩ;
Phân của trẻ em đôi khi có thể bị thay đổi về màu sắc hoặc tính chấtPhân của bé mềm và hơi lỏng, khó đánh giá nếu bé bị tiêu chảy nhẹ. Cảnh báo bé đang tiêu chảy nếu tăng đột ngột tần suất đi phân (nhiều hơn 1 lần/ăn), hàm lượng nước trong phân tăng cao. Tiêu chảy có thể do thay đổi chế độ ăn hoặc là dấu hiệu của nhiễm trùng đường ruột. Nếu bé bị tiêu chảy kèm sốt, hãy đưa bé đi thăm bác sĩ ngay. Nếu bé trên 2 tháng tuổi, tiêu chảy kéo dài trên 1 ngày, hãy kiểm tra lượng nước tiểu và nhiệt độ trực tràng của bé, sau đó thăm bác sĩ.
Cha mẹ hãy thường xuyên kiểm tra phân, thân nhiệt, và các biểu hiện khác để sớm phát hiện các vấn đề của bé và đưa bé đi khám kịp thời. Bổ sung cho bé các sản phẩm hỗ trợ chứa lysine, khoáng chất và vitamin cần thiết như kẽm, crom, selen, vitamin B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho bé. Những vitamin này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng, giúp bé ăn ngon miệng.