Thiếu máu do khan sắt là vấn đề phổ biến hiện nay. Nguyên nhân có thể đến từ nhiều nguồn, trong đó có chế độ ăn uống thiếu sắt. Để tăng khả năng hấp thụ sắt, bạn cần xây dựng một chế độ ăn cân đối, lành mạnh. Câu hỏi 'Thiếu máu nên ăn gì?' đang thu hút sự quan tâm của nhiều người.
1. Hiểu rõ về tình trạng thiếu máu
Thiếu máu xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ tế bào hồng cầu. Nguyên nhân có thể đến từ mất máu, sự thiếu hụt trong sản xuất hồng cầu, hoặc hủy hoại tế bào hồng cầu khỏe mạnh.
Loại thiếu máu phổ biến nhất hiện nay là thiếu máu do khan sắt. Hemoglobin, protein chứa nhiều sắt trong tế bào hồng cầu, đóng vai trò quan trọng. Thiếu sắt làm giảm sản xuất hemoglobin, dẫn đến giảm hồng cầu và lượng oxy trong máu.
Bên cạnh đó, thiếu vitamin B12 và folate cũng ảnh hưởng đến sản xuất hồng cầu. Thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu ác tính khi kéo dài.
2. Nhóm người có nguy cơ cao mắc thiếu máu là ai?
Tình trạng thiếu máu do khan sắt có thể ảnh hưởng đến mọi người, không phụ thuộc vào độ tuổi hay giới tính. Tuy nhiên, những đối tượng sau đây có nguy cơ mắc thiếu máu cao hơn:
- Trẻ sinh non, trẻ mắc giun sán, có vấn đề về đường tiêu hoá hoặc thiếu cân;
- Phụ nữ mất nhiều máu khi sinh con hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt;
- Những người ăn ít chất sắt hàng ngày;
- Những người sử dụng thuốc chống đông máu như Plavix, Coumadin, Heparin, hoặc Aspirin;
- Những người mắc bệnh suy thận, đặc biệt là đang thực hiện quá trình lọc máu;
- Những người khó hấp thụ sắt vào cơ thể.
Tình trạng thiếu máu do thiếu sắt có thể xảy ra đối với bất kỳ ai, không phân biệt độ tuổi hay giới tính3. Chiến lược ăn kiêng hiệu quả nhất cho những người đang gặp vấn đề thiếu máu
Chuyên gia chăm sóc sức khỏe đồng lòng rằng, điều trị thiếu máu tập trung chủ yếu vào thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày. Những người mắc bệnh thiếu máu nên thực hiện chế độ ăn kiêng đặc biệt, bao gồm thực phẩm giàu sắt và các loại vitamin quan trọng khác, giúp kích thích quá trình sản xuất protein hemoglobin và tế bào hồng cầu. Chế độ ăn kiêng cho người thiếu máu cũng có thể bao gồm thực phẩm tăng cường sự hấp thụ sắt của cơ thể.
Phần lớn thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày chúng ta cung cấp 2 loại sắt, sắt non heme và sắt heme. Sắt non heme có trong thực phẩm thực vật và thực phẩm tăng cường sắt. Ngược lại, sắt heme chủ yếu có trong gia cầm, thịt và hải sản. Mặc dù cả hai loại sắt đều có thể hấp thụ được, nhưng sắt heme vẫn được xem là dễ hấp thụ hơn.
Liều lượng sắt khuyến nghị hàng ngày là 12 mg cho phụ nữ và 10 mg cho nam giới. Người đang điều trị thiếu máu thường cần bổ sung khoảng 150 – 200 mg sắt mỗi ngày. Bệnh nhân thiếu máu cũng có thể sử dụng thuốc bổ sung sắt, được kê đơn hoặc không kê đơn, để duy trì cân bằng sắt trong cơ thể.
Chế độ ăn kiêng cho người thiếu máu nên bao gồm những thực phẩm sau:
3.1.Rau xanh lá
Nghiên cứu cho thấy, rau xanh lá là nguồn sắt non heme tốt cho cơ thể. Lựa chọn rau xanh hàng ngày như:
- Rau cải xoăn;
- Rau bina;
- Rau bồ công anh;
- Rau cải rổ;
- Rau cải cầu vồng Thuỵ Sĩ.
Rau cải rổ và cải cầu vồng Thuỵ Sĩ cũng là nguồn folate tốt. Bổ sung đủ folate giúp ngăn chặn thiếu máu do thiếu folate. Tuy nhiên, một số loại rau như cải xoăn và bina không chỉ giàu sắt mà còn chứa nhiều oxalat, có thể ảnh hưởng đến hấp thụ sắt non heme. Vì vậy, ăn rau xanh làm phương pháp chính điều trị thiếu máu, nhưng không nên tập trung quá mức vào chúng.
Bạn có thể kết hợp rau xanh với thực phẩm giàu vitamin C như ớt đỏ, cam và dâu tây để tăng khả năng hấp thụ sắt. Một số rau xanh cung cấp cả vitamin C và sắt tốt, như cải cầu vồng Thuỵ Sĩ và cải rổ.
3.2.Thịt và gia cầm
Hầu hết thịt và gia cầm đều chứa sắt heme. Thịt cừu, thịt đỏ và thịt nai là nguồn sắt heme tốt nhất. Thịt gà và các loại gia cầm khác thường chứa ít sắt heme hơn.
Để tăng hấp thụ sắt, bạn có thể kết hợp thịt và gia cầm với thực phẩm giàu sắt non heme, như rau xanh và trái cây chứa nhiều vitamin C.
3.3.Các món từ gan động vật
Nhiều người cho rằng nên giảm tiêu thụ thịt nội tạng, nhưng thực tế chúng là nguồn chất sắt phong phú.
Gan là loại thịt nội tạng phổ biến, giàu folate và chất sắt. Bạn cũng có thể bổ sung sắt qua các loại thịt nội tạng như lưỡi bò, tim và cật.
3.4. Hải sản
Hải sản là nguồn chất sắt heme quan trọng. Thêm hải sản vào chế độ ăn uống, chẳng hạn như sò điệp, hàu, cua, nghêu và tôm, giúp tăng cường chất sắt cho cơ thể.
Ngoài ra, những loại cá sau đây cũng là sự lựa chọn tốt:
- Cá thu;
- Cá ngừ tươi hoặc đóng hộp;
- Cá nục;
- Cá rô;
- Cá hồi tươi hoặc đóng hộp;
Cá mòi đóng hộp giàu sắt nhưng cũng chứa nhiều canxi. Việc kết hợp thực phẩm giàu sắt và thực phẩm canxi như sữa, sữa chua, phô mai hoặc đậu hủ không nên thực hiện để không ảnh hưởng đến hấp thụ sắt.
3.5.Thực phẩm bổ sung sắt
Bổ sung thực phẩm chứa sắt là quan trọng cho những người thiếu máu, ăn chay hoặc khó hấp thụ sắt từ các nguồn khác. Một số loại thực phẩm bổ sung sắt gồm:
- Bánh mì trắng tăng cường sắt;
- Ngũ cốc ăn liền tăng cường sắt;
- Nước cam tăng cường sắt;
- Mì ống tăng cường sắt;
- Ngũ cốc ăn liền tăng cường sắt;
- Gạo trắng tăng cường sắt;
- Bột ngô tăng cường sắt;
3.6. Đậu
Đậu là nguồn chất sắt tốt cho cả ăn chay và ăn thịt. Một số loại đậu giàu chất sắt, như:
- Đậu xanh;
- Đậu tây;
- Đậu nành;
- Đậu mắt đen;
- Đậu Hà Lan;
- Đậu đen;
- Đậu lima.
3.7. Hạt
Các loại hạt không chỉ thơm ngon mà còn có thể kết hợp với nhiều món như sữa chua hoặc salad. Chúng chứa nhiều chất sắt, hữu ích cho người thiếu máu. Một số loại hạt nên chọn:
- Hạt điều;
- Hạt bí;
- Hạt giống cây gai dầu;
- Hạt giống hoa hướng dương;
- Hạt thông.
Hạt hạnh nhân, mặc dù giàu sắt, nhưng cũng chứa nhiều canxi, có thể làm giảm hấp thụ sắt vào cơ thể.
Những người mắc bệnh thiếu máu nên áp dụng một chế độ ăn kiêng bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu chất sắt cùng với một số loại vitamin quan trọng khác4. Những quy tắc quan trọng khi thực hiện chế độ ăn kiêng cho bệnh thiếu máu
Thực sự, không có thực phẩm nào có thể chữa trị thiếu máu. Tuy nhiên, chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều nguồn chất sắt có thể kiểm soát tình trạng thiếu máu.
Khi thực hiện chế độ ăn kiêng cho bệnh thiếu máu, hãy nhớ những quy tắc quan trọng sau:
- Không ăn thực phẩm giàu chất sắt cùng lúc với các thực phẩm hay đồ uống ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ sắt, như trà, cà phê, trứng, thực phẩm giàu canxi và oxalat;
- Chế độ ăn cần bao gồm thực phẩm giàu chất sắt kèm theo thực phẩm giàu vitamin C như cà chua, cam hoặc dâu tây để cải thiện hấp thụ sắt;
- Thực phẩm giàu chất sắt cần được kết hợp với thực phẩm giàu beta carotene, như ớt đỏ, mơ hoặc củ cải đường;
- Bổ sung thực phẩm chứa nhiều vitamin B12 và folate để hỗ trợ sản xuất hồng cầu.
\nĐể đặt hẹn khám tại viện, Quý vị vui lòng gọi số\nHOTLINE\nhoặc đặt lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.\nTải và đặt hẹn tự động trên ứng dụng MyMinprice để quản lý lịch và đặt hẹn mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com