Thực tế, hành động mút ngón tay là một bản năng tự nhiên của đứa trẻ sơ sinh. Điều này có thể là dấu hiệu cho thấy bé muốn truyền đạt một điều gì đó, có thể là đói, cảm thấy không thoải mái hoặc đơn giản là bé đang tự an ủi.
1. Tại sao trẻ sơ sinh thích mút tay?
Lý do bé sơ sinh thường mút tay phụ thuộc vào độ tuổi và giai đoạn phát triển của chúng. Dưới đây là những lý do phổ biến nhất:
Bé đói: Trong những tháng đầu tiên, bé thường mút tay để báo hiệu đói và muốn ăn.
Tự xoa dịu: Bé có thể mút tay khi đã no để tự an ủi hoặc giả vờ mút tay để thư giãn.
Mọc răng: Việc mọc răng có thể khiến bé mút tay để giảm đau nướu.
Khám phá: Bé sơ sinh cũng mút tay để khám phá thế giới xung quanh.
Bày tỏ cảm xúc: Mút tay có thể là cách bé thể hiện sự chán nản hoặc muốn sự chăm sóc từ người chăm sóc.
Bé mọc răng: Hầu hết bé sơ sinh sẽ bắt đầu mọc răng từ 4-7 tháng tuổi, nên bé có thể tự nhiên mút ngón tay. Điều này giúp bé giảm đau nướu khi răng mọc.
Mọc răng không phải là giai đoạn vui vẻ đối với bé, thậm chí có thể gây chảy nước dãi, thay đổi thói quen ngủ hoặc làm bé thức giấc thường xuyên hơn.
Khám phá: Đối với bé chỉ 2-3 tháng tuổi, tay là một điều kỳ lạ, như một nguồn giải trí khiến bé tò mò và muốn khám phá.
Bé sơ sinh bắt đầu nhận ra rằng tay giống như một công cụ hữu ích, giúp bé vẫy tay, nhặt đồ và thậm chí ngậm vào miệng. Bé cũng bắt đầu hiểu về các giác quan và biết mọi vật có mùi, kết cấu và nhiệt độ khác nhau.
Thể hiện cảm xúc: Bé sơ sinh thường quen với lịch trình nhất định, như ăn, khóc và ngủ. Nhưng khi bé dành thêm thời gian để tự chơi, điều này tạo ra một cảm giác mới: Chán nản.
Việc bé tự khám phá và chơi ngoài trời thường tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, bé có thể mút tay khi cảm thấy căng thẳng, ví dụ như khi gặp người lạ hoặc cảm thấy không thoải mái về một vấn đề nào đó. Điều này là cách bé tự xoa dịu bản thân và báo hiệu rằng muốn thay đổi không gian.
Mút tay có thể là lý do trẻ bày tỏ cảm xúc của mình2. Những rủi ro khi bé mút tay
Mút tay của bé không phải là hành động xấu, nhưng hãy đảm bảo rằng:
- Đôi tay của bé luôn sạch sẽ
- Bé không đau hay cảm thấy không thoải mái
- Môi trường xung quanh bé là an toàn và thoải mái
Một số người lo ngại rằng việc bé mút ngón tay có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của miệng. Tuy nhiên, Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) cho biết thói quen này thường không gây vấn đề gì cho bé trong vài năm đầu đời. Khi bé trên 4 tuổi, tốt nhất là bắt đầu nhẹ nhàng từ bỏ thói quen này để tránh vấn đề về răng miệng trong tương lai.
3. Cách hạn chế bé mút tay như thế nào?
Để bé dừng việc mút tay, bạn có thể cho bé ăn nếu bé đang đói. Nhưng hầu hết các trường hợp mút tay ở bé đều được xem là cách bé giao tiếp phi ngôn ngữ. Vì vậy, cách bạn phản ứng sẽ phụ thuộc vào những gì bé muốn truyền đạt.
Khi bé lớn hơn một chút, bé bắt đầu sử dụng tay để khám phá môi trường bằng cách sờ, cầm hoặc nắm. Việc này là một phần quan trọng trong sự phát triển của bé. Đây cũng là cơ hội để bạn giới thiệu cho bé những đồ chơi mới và thú vị như lục lạc hoặc đồ chơi xếp hình. Nhưng hãy đảm bảo rằng bé an toàn khi tiếp xúc với đồ chơi, tránh những vật nhỏ có thể gây hóc và nguy cơ nghẹt thở.
Nếu bé mút tay vì đau khi mọc răng, hãy cho bé chơi đồ chơi vào thời kỳ đó. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc, như acetaminophen hoặc ibuprofen dành cho bé sơ sinh, đặc biệt là khi quá trình mọc răng làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé.
Mút tay để giảm stress hoặc giải tỏa sự chán chường không phải là tình huống khẩn cấp, nhưng nếu bạn không muốn bé sử dụng mút tay để tự an ủi thì hãy tìm hiểu xem nguyên nhân chính nằm ở đâu. Bạn có thể thấy bé có khó khăn khi tự ngủ không? Bé có thể bị kích thích quá mức không? Trong những tình huống này, núm vú giả có thể là lựa chọn thay thế hữu ích.
Các trường hợp mút tay ở trẻ đều được coi là một hình thức giao tiếp phi ngôn ngữ4. Bé có bao giờ ngừng mút tay khi lớn lên không?
Bé sơ sinh phát triển rất nhanh, nên chúng sẽ nhanh chóng tìm kiếm điều gì đó mới mẻ và thú vị hơn thay vì việc mút tay. Đặc biệt, khi ngôn ngữ của bé phát triển, chúng sẽ sử dụng cử chỉ và cuối cùng là lời nói để truyền đạt nhu cầu và mong muốn của mình.
Phần lớn trẻ em sẽ bỏ thói quen mút tay khi họ từ 2-4 tuổi, chỉ có một số ít trẻ vẫn tiếp tục mút ngón tay khi lớn lên.
Nếu bé của bạn đã vào trường mà vẫn tiếp tục mút ngón tay, hãy thảo luận với bác sĩ nhi khoa để tìm ra nguyên nhân và giải pháp hiệu quả. Nhìn chung, ép bé dừng mút tay trước khi họ đạt 4 tuổi không phải là biện pháp đúng đắn, nhưng bạn vẫn có thể áp dụng một số cách để giúp bé thay đổi thói quen này.
Trước hết, nếu bé đã trên 4 tuổi và vẫn mút tay, hãy đưa bé đến bác sĩ nhi khoa để theo dõi sự phát triển răng miệng. Nếu bé sơ sinh vẫn tiếp tục mút tay mặc dù bạn đã bú đầy đủ, hãy tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ. Có thể bé của bạn không bú đủ sữa mẹ như bạn nghĩ. Điều này khiến cho bé luôn cảm thấy đói, thậm chí có thể gặp vấn đề với phản xạ ngậm hoặc mút của chúng.
Để bé khỏe mạnh và phát triển tốt, chế độ dinh dưỡng của bé cần đảm bảo đầy đủ về số lượng và chất lượng. Nếu bé không nhận đủ chất dinh dưỡng, có thể gây ra tình trạng biếng ăn, phát triển chậm, kém hấp thu,... Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu này, hãy bổ sung cho bé các sản phẩm hỗ trợ chứa lysine, các khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B để đảm bảo bé nhận được đầy đủ dưỡng chất. Những vitamin này cũng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường sự hấp thụ dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn và khích lệ bé ăn ngon miệng.
Bố mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Các dấu hiệu bé thiếu kẽm
Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở bé
Nguồn tham khảo: babycenter.ca; healthline.com