Dexamethasone 4mg - Thông tin cần biết

Dexamethasone 4mg thường xuất hiện trong đơn thuốc điều trị viêm nhiễm cơ thể hoặc dị ứng, thậm chí sau phẫu thuật. Nhưng dexamethasone 4mg là loại thuốc gì? Công dụng của dexamethasone 4mg là gì khi sử dụng?

1.1 Dexamethasone 4mg là thuốc gì?

Dexamethasone 4mg thuộc nhóm nội tiết tố fluomethylprednisolon, một loại glucocorticoid tổng hợp, gần như không hòa tan trong nước. Thuốc này giảm phản ứng tự nhiên của cơ thể và giảm các triệu chứng liên quan.

1.2 Dạng và liều dùng

Bạn có thể dùng dexamethason 4mg dưới dạng viên uống có chứa dexamethasone 4mg. Hoặc dạng tiêm dexamethasone 4mg/ml với thành phần Dexamethason natri phosphat 4mg/1ml, có thể tiêm tại chỗ, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc vào vùng tổn thương.

Liều dùng:

• Người lớn thường dùng 0,75 – 9 mg/ngày, chia thành 2 đến 4 lần.
• Trẻ em dùng 0,024 – 0,34 mg/kg/ngày hoặc 0,66 – 10 mg/m2/ngày, chia thành 4 lần.

1.3 Cơ chế và tác dụng chính

Cơ chế tác động của glucocorticoid thông qua thụ thể tế bào và tác động đến việc dịch mã gen. Dexamethasone 4mg có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, và ức chế hệ miễn dịch.

• Trường hợp loét tái phát do dị ứng hoặc nhiễm độc.
• Bệnh hô hấp như viêm xoang, viêm phế quản do dị ứng.
• Điều trị thay thế khi vỏ thượng thận không tiết đủ glucocorticoid.
• Trong ung thư giúp giảm triệu chứng buồn nôn, nôn mửa do hóa trị liệu.
• Điều trị các bệnh tự miễn: lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, thấp tim, phản ứng thải trừ trong ghép tạng.
• Điều trị đau rễ thần kinh, đau thần kinh tọa, đau thắt lưng.
• Dự phòng hội chứng suy hô hấp ở trẻ sinh thiếu tháng.
• Viêm màng não phế cầu, phù não, sốc do nhiều nguyên nhân.
• Các trường hợp bệnh lý ngoài da, nhãn khoa, tai mũi họng.

Dexamethasone 4mg cũng được dùng để thúc đẩy sự trưởng thành thai, ví dụ như phổi, mạch máu não, trong chuyển dạ trước kỳ hạn.

Dexamethasone 4mg/ml dạng tiêm giúp tác động nhanh hơn, phù hợp với các trường hợp dị ứng nặng, phù não, sốc do phẫu thuật, suy thượng thận, viêm khớp và viêm dây chằng.

Do ức chế miễn dịch và tác động chuyển hóa của dexamethasone 4mg trong cơ thể, thuốc gây ra các tác dụng phụ sau:

• Rối loạn phân bố mỡ, hội chứng cushing: do glucocorticoid tăng tổng hợp mỡ ở thân và giảm ở chi.
• Tăng đường huyết, đái tháo đường: tạo glycogen ở gan, kích thích enzym gan tạo glucose từ protein và amin, cùng tăng tổng hợp glucose, giảm tổng hợp insulin.
• Mỏi cơ, nhược cơ, teo cơ, xốp xương: do glucocorticoid ức chế tổng hợp protein, thúc đẩy quá trình dị hóa protid và chuyển acid amin ở cơ, xương vào gan tạo glucose.
• Loãng xương, xương thưa, xốp, dễ gãy, còi xương: glucocorticoid đối kháng với vitamin D, giảm ion Ca 2+ trong máu và cơ thể gây cân bằng bằng cách kích thích hủy cốt bào làm tiêu xương rút ra Ca2+ đưa vào máu.
• Lú lẫn, nhịp tim bất thường, khát dữ dội đi tiểu nhiều, khó chịu ở chân, yếu cơ do giảm Kali trong máu.
• Phù, tăng huyết áp, đau đầu dữ dội, hoa mắt, ù tai, lo âu, đau ngực, thiếu hơi, nhịp tim bất thường, co giật do giữ natri và nước khi dùng thuốc tăng tái hấp thu natri và nước.
• Vết thương chậm liền sẹo, dễ nhiễm trùng: ức chế tái tạo tổ chức hạt và nguyên bài sợi, chậm lên sẹo, chậm lành vết thương, ức chế miễn dịch dễ nhiễm trùng.
• Loét dạ dày tá tràng: thuốc tăng tiết dịch vị, giảm sản xuất chất nhầy (chất bảo vệ).
• Suy thượng thận cấp khi đột ngột dừng thuốc: glucocorticoid ức chế tuyến yên giải phóng corticotropin (ACTH), làm cho vỏ thượng thận ngừng tiết corticosteroid nội sinh (gây suy vỏ thượng thận).
• Glucocorticoid kích thích thần kinh gây trầm cảm, suy nghĩ, thay đổi hành vi, co giật.
• Khi dùng Dexamethasone 4mg/ml tiêm, có thêm các tác dụng phụ tại chỗ tiêm như: nhiễm khuẩn, viêm hay đóng vôi ở khớp.

Các loại thuốc như barbiturat, phenytoin, rifampicin, rifabutin, carbamazepin, ephedrin, aminoglutethimide có thể làm tăng thanh thải corticosteroid làm giảm tác dụng điều trị.

Glucocorticoid làm hạ kali huyết của acetazolamide, các thiazid lợi tiểu quai, carbenoxolone.

Các thuốc lợi tiểu làm giảm kali máu (như furosemide, thiazid), amphotericin B có thể tăng tác dụng giảm kali máu của glucocorticoid. Khi dùng đồng thời các dẫn chất coumarin chống đông máu với corticoid có thể làm hiệu lực của thuốc tăng, cần kiểm tra thời gian đông máu để tránh xảy ra chảy máu tự phát.

Thanh thải salicylat tăng khi dùng đồng thời với corticoid, khi ngừng corticoid dễ ngộ độc salicylat. Glucocorticoid đối kháng tác dụng của các tác nhân hạ đường huyết (bao gồm cả insulin), thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu.

Thận trọng khi dùng cho phụ nữ mang thai: thuốc có thể giảm trọng lượng nhau thai và thai nhi. Ở trẻ sơ sinh, nếu người mẹ dùng thuốc kéo dài có thể dẫn đến ức chế tuyến thượng thận. Tuy nhiên, ở trẻ sinh non, glucocorticoid đã chứng minh bảo vệ trẻ khỏi hội chứng suy hô hấp và bệnh loạn sản phế quản phổi.

Không nên sử dụng Dexamethasone quá 6 tháng, có thể gây suy tuyến thượng thận. Không được tự ý sử dụng trong các trường hợp nhiễm nấm, virus hoặc khi dùng vaccin sống.

Khi đã sử dụng thuốc, không nên đột ngột ngưng thuốc mà không hỏi ý kiến của bác sĩ, liều thuốc cần được giảm dần.

Hãy thông báo với bác sĩ nếu sắp phẫu thuật khi đang sử dụng Dexamethasone 4mg.

Hãy liệt kê danh sách thuốc bạn đang sử dụng cho bác sĩ.

Một số bệnh ảnh hưởng đến việc sử dụng Dexamethasone 4mg, hãy thông báo với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ tình trạng nào:

• Bệnh đục thủy tinh thể
• Bệnh suy tim sung huyết
• Hội chứng Cushing
• Tích dịch trong cơ thể
• Đái tháo đường
• Tăng huyết áp
• Nhiễm trùng mắt
• Bệnh tăng nhãn áp
• Bệnh nhược cơ
• Loãng xương
• Thay đổi tính cách
• Lao phổi
• Nhiễm trùng mắt do herpes simplex
• Đối với thuốc tiêm Dexamethasone 4mg/ml, không tiêm vào vùng da bị nhiễm khuẩn.

• Uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Uống kèm thức ăn hoặc sữa để tránh kích thích dạ dày, nên uống thuốc với một cốc nước đầy (240 mL).
• Uống vào cùng một thời điểm hàng ngày, tốt nhất là vào buổi sáng để có kết quả tốt nhất.
• Không ngưng thuốc tự ý đột ngột.
• Khi quá liều: việc sử dụng glucocorticoid quá liều có thể gây ngộ độc cấp hoặc gây chết, mặc dù rất hiếm. Không có thuốc giải độc đặc hiệu. Không được điều trị ngộ độc mãn tính, trừ khi bệnh nhân quá nhạy cảm với corticosteroid, gây bệnh lý, lúc đó cần điều trị các triệu chứng.
• Khi quên uống: nếu gần thời gian uống liều tiếp theo, có thể bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch trình dùng thuốc. Không sử dụng liều gấp đôi để bù cho liều đã bỏ lỡ.

Bảo quản dexamethasone 4mg và dexamethasone 4mg/ml: Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ dưới 30oC. Dạng thuốc tiêm dexamethasone 4mg/ml được bảo quản tại các cơ sở y tế theo quy định. Tránh xa tầm tay của trẻ nhỏ.