Hướng dẫn sử dụng kháng sinh nhóm Cephalosporin

Cephalosporin là một loại kháng sinh được chia thành nhiều nhóm thuốc khác nhau. Mỗi nhóm có cách sử dụng riêng, cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Cephalosporin là thuốc kháng sinh thuộc nhóm beta – lactam, có tác dụng diệt khuẩn giống như penicillin, ức chế sự tổng hợp tế bào vi khuẩn. Tác dụng của Cephalosporin phụ thuộc vào từng loại và phương pháp sản xuất, ức chế vi khuẩn một cách hiệu quả.

Cephalosporin được chia thành các thế hệ khác nhau, mỗi thế hệ có tác động khác nhau đối với vi khuẩn. Các thế hệ khác nhau sẽ tác động mạnh hơn đối với loại vi khuẩn nhất định.

2.1. Thuốc Cephalosporin thế hệ 1

Thuốc Cephalosporin thế hệ 1 như Cefazolin, Cephalexin, Cefadroxil, Cephalothin... có hiệu quả đối với vi khuẩn Gram dương nhưng yếu hơn đối với vi khuẩn Gram âm.

Cephalosporin thế hệ 1 thường hiệu quả trong việc diệt vi khuẩn Gram dương, nhưng không có tác dụng đối với một số loại vi khuẩn nhất định.

Chỉ định

Cephalosporin thế hệ 1 được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn hô hấp, tiết niệu, da, mô mềm, xương và răng do vi khuẩn nhạy cảm.

Tác dụng phụ của Cefotaxim – Cephalosporin thế hệ 1

• Phản ứng dị ứng: ngứa, ban da, sốc phản vệ (ít gặp);
• Gây độc với thận có thể gây viêm thận kẽ;
• Rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy;
• Bội nhiễm nấm ở miệng, âm đạo, viêm màng ruột kết giả mạo.

2.2. Thuốc Cephalosporin thế hệ 2

Cephalosporin thế hệ 2 gồm Cefoxitin, Cefaclor, Cefprozil, Cefuroxim, Cefotetan, Ceforanid,...

Thế hệ 2 tác động mạnh hơn trên vi khuẩn Gram âm so với thế hệ 1. Được sử dụng cho nhiễm khuẩn hô hấp, tiết niệu, da, mô mềm, xương và răng.

Tác dụng phụ không mong muốn

Tác dụng phụ không mong muốn của Cephalosporin thế hệ 2 tương tự thế hệ 1, nhưng có thể gây rối loạn đông máu và hội chứng giống Disulfiram khi dùng cùng rượu.

2.3. Thuốc Cephalosporin thế hệ 3

Thuốc Cephalosporin thế hệ 3 bao gồm Cefotaxim, Cefpodoxim, Ceftibuten, Cefdinir, Cefditoren, Ceftizoxim, Ceftriaxon, Cefoperazon, Ceftazidim,...

Thế hệ 3 chủ yếu sử dụng cho các nhiễm khuẩn nặng như viêm màng não, áp xe não, nhiễm khuẩn huyết, hô hấp nặng, viêm màng trong tim, tiêu hóa và tiết niệu, sinh dục.

Tác dụng không mong muốn tương tự thế hệ 1 và 2.

2.4. Thuốc Cephalosporin thế hệ 4 và 5

Cephalosporin thế hệ 4

Thế hệ 4 gồm Cefepim và Cefpirome, có tác động rộng hơn, bền vững hơn với beta-lactamase. Có hoạt tính trên cả Gram dương và Gram âm, bao gồm Pseudomonas và Enterobacteriaceae.

Cephalosporin thế hệ 5

Thế hệ 5 là Ceftaroline, chống lại vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA).

Cơ chế kháng thuốc Cephalosporin của vi khuẩn

Cơ chế đề kháng của vi khuẩn tương tự các β-lactam nói chung. Nhiều vi khuẩn tiết ra β-lactamase làm biến đổi hoặc bất hoạt kháng sinh.

Ở vi khuẩn gram (+)

• Enzym có tính cảm ứng, bắt đầu sản xuất khi có mặt kháng sinh;
• Enzym được phóng thích ra ngoại bào, bất hoạt kháng sinh trước khi thuốc xâm nhập vào tế bào vi khuẩn.

Ở vi khuẩn gram (-)

• Enzym được sản xuất liên tục ngay cả khi không có mặt kháng sinh;
• Enzym được lưu trữ tại vùng chu chất, nên cơ chế kháng thuốc của vi khuẩn gram(-) hiệu quả hơn.

Cách sử dụng kháng sinh Cephalosporin nên được tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, dựa trên tình trạng bệnh cụ thể.