Tại sao cần sử dụng thuốc dự phòng khi điều trị hen phế quản

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Bùi Thị Thanh Hà - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Minprice Times City

Trong quá trình điều trị hen, ngoài các loại thuốc giãn phế quản giúp giảm cơn hen ngay lập tức, còn có thuốc dự phòng giúp giảm tần suất xuất hiện của các cơn hen cấp tính.

Các thuốc dự phòng hen chứa corticoid, tác dụng chống viêm mạnh. Mặc dù không giúp dễ thở ngay lập tức khi có cơn khó thở cấp, nhưng việc sử dụng đều đặn rất quan trọng trong điều trị hen phế quản vì:

• Thuốc ức chế viêm và phù nề trong đường thở, giúp dự phòng cơn hen và giảm tần suất xuất hiện cơn hen cấp.
• Khi sử dụng đều đặn và đúng kỹ thuật, thuốc làm cho đường thở ít nhạy cảm hơn với các tác nhân gây dị ứng. Nghĩa là người bệnh đỡ phản ứng (lên cơn hen cấp) khi tiếp xúc với các tác nhân gây cơn hen.
• Trong cơn hen cấp, thuốc giảm phù nề đường thở, giúp các thuốc giãn phế quản hoạt động hiệu quả hơn.

Có nhiều loại thuốc dự phòng hen trên thị trường. Mặc dù tất cả chúng chứa corticosteroid, nhưng khác nhau về loại corticosteroid, độ mạnh – yếu, và cách kết hợp với thuốc giãn phế quản cũng như dụng cụ xịt hít để đưa thuốc vào đường thở. Dụng cụ xịt hít thường được chia thành 2 loại chính:

• Dụng cụ xịt định liều (VD: Bình xịt định liều Flixotide®): đưa thuốc vào đường thở bằng cách xịt thẳng vào miệng. Sử dụng kèm với buồng đệm để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Bình hít bột khô (VD: Seretide® accuhaler, Symbicort® turbuhaler): cần hít mạnh để hít thuốc ở dạng bột vào miệng.

Thuốc dự phòng hen không khiến bạn cảm thấy khỏe hơn ngay lập tức. Nhưng sử dụng đều đặn hàng ngày theo hướng dẫn của bác sỹ và kỹ thuật sử dụng dụng cụ xịt hít, bạn sẽ thấy sự thay đổi trong tình trạng sức khỏe của mình. Bạn có thể nhận thấy:

• Bạn ít nhạy cảm hơn trước với các tác nhân gây cơn hen như khói thuốc lá, cảm lạnh, cúm... do đường thở của bạn giờ đây ít nhạy cảm hơn
• Bạn có thể vận động mạnh dễ dàng hơn
• Bạn có thể ngủ ngon hơn, không bị thức giấc vì cơn khó thở, không bị ho về đêm
• Số lần cần sử dụng thuốc cắt cơn hen giảm đi

Để bảo vệ hen hiệu quả nhất, bạn cần thực hiện những điều sau:

• Khám bác sĩ thường xuyên: Rất nhiều người bị hen cần dùng thuốc dự phòng. Thảo luận với bác sĩ xem có cần sử dụng thuốc dự phòng không và bác sĩ sẽ chọn loại thuốc phù hợp. Tùy thuộc vào tình trạng hen của bạn, bác sĩ có thể điều chỉnh loại thuốc dự phòng bạn cần sử dụng.
• Xây dựng thói quen sử dụng thuốc đều đặn, đúng giờ: Dùng thuốc ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe, không có triệu chứng gì của hen. Điều này rất quan trọng, vì tác dụng bảo vệ của thuốc cần thời gian để phát huy. Nếu bạn ngừng dùng thuốc vài ngày liên tục, tác dụng bảo vệ sẽ mất đi. Để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Kỹ thuật xịt hít đúng là yếu tố quan trọng để thuốc đến đúng vị trí cần phát huy tác dụng (đường thở) mà không đọng lại trong miệng gây tác dụng phụ. Thảo luận với dược sĩ mỗi khi mua thuốc để được tư vấn cách sử dụng bình xịt đúng cách.

Việc sử dụng thuốc dự phòng hen thường an toàn và tiện lợi cho đa số người bệnh. Có thể xuất hiện một số tác dụng phụ như khàn tiếng, nấm miệng. Những tác dụng phụ này thường do kỹ thuật hít không đúng, khiến thuốc đọng lại ở miệng và cổ họng. Để tránh tác dụng phụ, bạn có thể:

• Sử dụng buồng đệm khi sử dụng bình xịt định liều
• Sử dụng thuốc đúng kỹ thuật. Thảo luận với dược sĩ để được tư vấn chi tiết
• Luôn sạch sẽ miệng và nhổ sau khi sử dụng thuốc.

Ngay cả khi sử dụng thuốc dự phòng hen hiệu quả, việc chuẩn bị thuốc cắt cơn luôn sẵn sàng quan trọng. Nếu cơn hen cấp xảy ra, thuốc dự phòng hen không giúp bạn khắc phục khó thở ngay lập tức như thuốc cắt cơn. Trong trường hợp bạn được kê đơn Symbicort® để dự phòng hen, hỏi bác sĩ có thể sử dụng luôn Symbicort làm thuốc cắt cơn không.

Lưu ý: Nếu bạn cần xịt thuốc cắt cơn trên 3 lần/tuần, có thể là dấu hiệu hen không kiểm soát tốt. Hãy đến bác sĩ để đánh giá lại tình trạng hen. Có thể cần điều chỉnh thuốc dự phòng hen.